Franchise als groeimodel: pas op voor deze valkuilen
03-09-2024
Het bedrijf lijkt succesvol, er komen aanvragen binnen van ondernemers die jouw formule in hun eigen regio willen exploiteren. Pas nu op! Het is heel verleidelijk, je voelt je vereerd, gewaardeerd dat iemand jouw formule omarmt. Maar om (te) snel met een partner in zee te gaan kan veel (onnodige) problemen opleveren. Het enige voordeel groei van het aantal vestigingen weegt dan niet op tegen alle nadelen. De valkuilen:
1. Documentatie is onvolledig
Een bedrijf is succesvol maar dat komt vooral omdat de ondernemer (of het team) het bedrijf vertegenwoordigt. Deze inbreng is waardevol maar ook kwetsbaar, wat als iemand stopt, wat blijft er dan over van de formule? Een bedrijf kan pas gaan franchisen (of verkocht worden) als de formule beschreven is, de kernwaarden, de visie, missie, de processen en bijvoorbeeld de werkwijze.
In de praktijk zien we nog te vaak dat de formule in iemands ‘hoofd’ zit en niet goed of onvolledig is vastgelegd. Dit geldt ook vaak voor de naam van het bedrijf of het logo niet of niet goed geregistreerd bij het Benelux-bureau voor Intellectueel Eigendom. Het documenteren van de formule/het merk is de eerste vereiste om te kunnen groeien. Helaas starten beginnende franchise organisaties nog te vaak met een franchisecontract terwijl de handboeken en processen (nog) niet goed zijn vastgelegd, dat is vragen om problemen. Het zou juist andersom moeten zijn. Eerst je formule documenteren, borgen, professionaliseren en zorgen dat alle processen op orde zijn inclusief een goed fee- en verdienmodel voor beide samenwerkingspartners.
2. Onduidelijke dienstverlening en formulekenmerken
Het is onduidelijk welke diensten, faciliteiten en/of producten geleverd worden. Er wordt gestart zonder dat duidelijk is wat de franchisegever gaat leveren aan de franchisenemer tegen welke prijs en welke kosten. De fee die betaald gaat worden moet in evenwicht zijn, beide partijen dienen een gezond verdienmodel te hebben. Het vaststellen van de fee is geen ‘natte-vinger’ werk, het vraagt om een gedegen onderzoek naar de waarde van de dienstverlening zodat de franchisegever zichzelf niet tekort doet en de franchisenemer niet te veel betaalt. Verder dient goed te worden vastgesteld welke formulekenmerken bindend zijn en waar niet van afgeweken mag worden. Zaken die goed moeten worden vastgelegd in het franchisehandboek en het contract zodat beide partijen weten wat de consequenties zijn van het niet nakomen van de afspraken.
"Als partijen zich niet houden aan de stand still periode dan kan dat tot drie jaar na het tekenen van het contract nog leiden tot vernietiging van het franchisecontract met alle gevolgen van dien voor de franchisegever."
3. Niet voldoende kennis van franchise
Franchise is een samenwerkingsmodel waarbij twee partijen afspraken hebben gemaakt om samen te ondernemen. Sinds enige jaren is er zelfs een Nederlandse Franchise Wet die eisen stelt aan deze samenwerking. Als een franchiseonderneming start zonder deze kennis dan kan dat grote gevolgen hebben. Als partijen zich niet houden aan de stand still periode dan kan dat tot drie jaar na het tekenen van het contract nog leiden tot vernietiging van het franchisecontract met alle gevolgen van dien voor de franchisegever. Dat is iets waar een startende franchiseorganisatie niet op zit te wachten. Het is verstandig om duidelijk voor ogen te hebben welke stappen gezet moeten worden door beide partijen om te voldoen aan de wet en het businessmodel.
Ook een franchisenemer dient goed te beseffen wat de samenwerking inhoudt en welke verantwoordelijkheden deze inhoudt. Samen sterk kan alleen als het echt samen is en iedereen zich houdt aan de afgesproken kaders en formuleafspraken.
4. De organisatie is er nog niet klaar voor
Het wordt vaak onderschat maar een franchisenemer verwacht direct dat de organisatie service verleent. Als de formule al deel uitmaakt van een grotere organisatie waar verschillende afdelingen zijn ondergebracht is dat vaak gemakkelijk te organiseren. Voor kleinere bedrijven is dit een echte aanpassing en vooral een kwestie van timing en controle. Als de franchisegever ook nog verantwoordelijk is voor één of meerdere eigen vestigingen dan vraagt dit echt om passende maatregelen. Immers een franchisenemer verwacht (en terecht) dat de franchisegever de gemaakte afspraken nakomt. Denk aan bijvoorbeeld marketingactiviteiten, de backoffice, de automatisering, de ondersteuning of levering van producten. In zo’n geval zijn we eerst bezig met het professionaliseren van de organisatie om daarna pas groen licht te geven voor de franchise.
5. Geen goede match
Te snel met elkaar in zee gaan, dit kan betekenen dat je te weinig van elkaar weet. Niet alleen moet er een klik zijn ook de nieuwe franchisenemer moet voldoen aan een aantal criteria. Een profielschets draagt eraan bij dat er een objectievere keuze wordt gemaakt, maar zeker in de eerste fase van de kennismaking dienen beide partijen erachter te komen of het de juiste match is. Een selectieprocedure kost tijd, ga je te snel dan kan één van beide partijen weleens teleurgesteld worden. Een franchisenemer dient ook te bedenken dat er geen ‘gratis’ geld is, hij/zij zal zelf moeten zorgen voor een goede financiering en ook zelf een belangrijke bijdrage in geld moeten inbrengen. Het opzetten van een onderneming vraagt nu eenmaal om een investering in niet alleen tijd maar ook in geld.
We kunnen nog veel meer valkuilen benoemen, je ziet al uit deze voorbeelden dat er heel wat bij komt kijken. Wij zijn, als experts, al snel 6 tot 8 maanden betrokken bij het ontwikkelen van een nieuwe franchiseformule. In de eerste fase beoordelen we vooral of er mogelijkheden zijn om te franchisen. Is de formule uniek en onderscheidend genoeg, niet te complex, gemakkelijk te dupliceren en in de praktijk een bewezen winstgevend succes? Is het mogelijk om te groeien vanuit het businessmodel franchise en pakt dat voor beide partijen goed uit? Een franchisegever heeft baat bij volume, hoe meer franchisenemers zich aansluiten hoe meer budget er is voor de back-office activiteiten, de marketing en eventueel een eigen opleiding. Dit zijn ook zaken waar de franchisenemers direct van profiteren.
Franchise als groeimodel is geen wondermiddel
Hoewel een franchise veel voordelen biedt als groeimodel, is het geen wondermiddel. Het kan een prima businessmodel zijn maar je moet het model wel begrijpen, het moet bij je passen, je moet de formule op de juiste wijze inrichten, toepassen en ook goed onderhouden. En bedenk dus ook dat voor jou als franchisegever vele valkuilen op de loer liggen.
Succesvolle franchisegevers dienen zich bewust zijn van deze risico's en proactieve strategieën ontwikkelen om deze te beheersen. Sterke relaties met franchisenemers, een solide infrastructuur voor ondersteuning en naleving van wet-, en regelgeving zijn essentieel om een stabiel en winstgevend franchisenetwerk op te bouwen. Ook een franchiseonderneming ondergaat verschillende fases in de groei (van startup tot flow), elke fase gaat gepaard met haar eigen kansen en ‘crisismomenten’.
Al met al komt er heel wat bij kijken om een franchiseorganisatie op te zetten en te blijven onderhouden. ‘Alles in de formule moet (blijven) kloppen’. Bovendien dient je organisatie ook te beschikken over een gezonde financiële basis. Het moet duidelijk zijn waar je geld mee kunt verdienen en waar je geld aan moet uitgeven. De kosten die worden gemaakt moeten vanuit het franchise verdienmodel terugverdiend kunnen worden. Kortom je moet weten of er voldoende verdienpotentieel is voor jou als franchisegever en voor de (toekomstige) franchisenemers.
Franchise is een bewuste strategische keuze en vergt een goede voorbereiding. Wil je meer weten over franchise als groeimodel voor jouw onderneming? Geef ons een belletje of maak een afspraak als je hier met ons over wil brainstormen.